Opmaat van 18 november door één onzer broeders
Fundamentalisme: Een Dubbelzijdig Zwaard
Fundamentalisme zien we overal om ons heen. Het verwijst naar het strikt naleven van de basisprincipes binnen een discipline of onderwerp. Hoewel het vaak geassocieerd wordt met religieuze naleving van het “letterlijke woord”, reikt het verder. Je kunt net zo goed een fundamentele balletdanser, barista of automonteur zijn.
Fundamentalisme hoeft niet per se negatief te zijn, maar het verschil zit in één cruciale eigenschap: een open geest.
De Rol van Tolerantie
Tolerantie betekent niet dat je de overtuigingen van anderen als waarheid overneemt. Het vraagt enkel de erkenning dat het universum groter is dan onze eigen fundamentalistische denkbeelden.
Symboliek en Misverstanden
Dit leidt ons naar symboliek. Sommige symbolen hebben iets angstaanjagends, terwijl het slechts een symbool is. Dit illustreert een misverstand: symboliek werkt door de taal van het onbewuste en het onderbewuste. Symbolen zijn geen letterlijke objecten, maar communicatievormen die dieperliggende betekenissen oproepen.
Een kat, bijvoorbeeld, kan meerdere symbolische betekenissen hebben: het hiernamaals, reinheid, oplettendheid, geduld. Symboliek draait om context en interpretatie. Een foto van een kat is niet alleen een afbeelding van het dier, maar kan ook ideeën als geduld of gastvrijheid vertegenwoordigen. En soms ook niet. Zoals Freud ooit zei: “Soms is een sigaar gewoon een sigaar.”
De Beperkingen van Letterlijk Denken
Voor iemand die alles letterlijk neemt, bestaat symboliek niet. Woorden worden enkel op hun exacte betekenis begrepen, zonder ruimte voor allegorie of metafoor. Dit beperkt het denken en maakt creativiteit onmogelijk. Hierdoor is het waarschijnlijk een uitdaging voor fundamentalisten om een comedyclub te bezoeken.
Verschillende interpretaties van symbolen leiden ook vaak tot conflicten. Religies fragmenteren over de letterlijke versus symbolische betekenissen van teksten. Deze spanningen bestaan niet alleen tussen groepen, maar ook in ons dagelijks denken.
Symbolen als Poorten naar Ontdekking
Symbolen nodigen uit tot ontdekking. Ze breken ons uit vastgeroeste denkpatronen en creëren nieuwe verbindingen in ons bewustzijn. Wat dit vereist, is een open geest: nieuwsgierig, onbevreesd en bereid om chaos en disharmonie te omarmen.
De Vrijmetselaar als Ontdekkingsreiziger
Een vrijmetselaar is een avonturier, altijd op zoek naar een grotere waarheid. Symbolen vormen slechts het beginpunt van een reis. Door betekenis te delen, openen ze portalen naar een groter bestaan. Het doel is de zoektocht naar waarheid – niet 1 waarheid of iemands persoonlijke waarheid, maar de fundamentele waarheid van ons bestaan.
Daarom is het lastig voor een fundamentalist om een vrijmetselaar te zijn. Ontdekking vereist creativiteit, en creativiteit betekent groei. Kan iemand die alleen letterlijk denkt werkelijk ontdekken?
Die vraag blijft een uitnodiging voor reflectie.
