Corona Borealis

Over het sterrenbeeld, de mythologie en nova’s

Sterrenbeeld Noorderkroon

Onze loge is vernoemd naar het sterrenbeeld Noorderkroon, waarvan de sterrenkaart tevens onderdeel is van ons logo. Het sterrenbeeld Noorderkroon, Corona Borealis in het Latijn, is een sterrenbeeld dat ten noorden van de hemelequator ligt. De naam van dit sterrenbeeld komt van de oude Grieken, die er een kroon in zagen. De Arabieren zagen een hele andere vorm in dit sterrenbeeld, namelijk de sleutel van een bedelaar. Het sterrenbeeld is met het blote oog te zien, maar Noorderkroon bevat ook veel onzichtbare geheimen, waarvan er één nu in het nieuws is.

Logo loge Noorderkroon

Andere sterrenstelsels

Met onze zon hebben wij aardbewoners een mooi plekje in de Melkweg, maar volgens berekeningen in 2016 telt het heelal minstens twee biljoen andere sterrenstelsels. Een van de bijzonderheden van het sterrenbeeld Noorderkroon is dat er enorm veel extragalactische stelsels in verborgen zitten, die niet met het blote oog zichtbaar zijn. Toch werden deze al zo’n 150 jaar geleden ontdekt door astronomen, waarvan de meesten door de Franse Stephane Javelle.

Sterrenexplosie

Daarnaast bestaat er in het sterrenbeeld Noorderkroon een sterrensysteem, T Corona Borealis. Dit systeem bestaat uit twee sterren, die normaliter niet met het blote oog te zien zijn. Het betreft een witte dwerg en een rode reus, die in een nauwe baan om elkaar heen draaien. Ze liggen zó dicht bij elkaar dat er voortdurend gas van de rode reus naar de witte dwerg trekt!

Het gas op de witte dwerg hoopt zich zó op, en daarmee de temperatuur, dat de atmosfeer ontploft; een zogenaamde nova. De flits die bij zo’n explosie ontstaat, is zé helder, dat die volgens Nasa op aarde met het blote oog te zien zal zijn. De helderheid is vergelijkbaar met die van de Poolster en misschien zelfs wel helderder. Dat is dus best indrukwekkend!

Een keer in je leven

Het bijzondere aan de T Corona Borealis, is dat de uitbarsting zich elke 80 jaar herhaalt. De vorige twee waren in 1866 en 1946. Volgens Nasa moet de komende ontploffing ergens tussen nu en september dit jaar gebeuren, vlak boven Noorderkroon, tussen de sterrenbeelden Boötes (ook wel Ossenhoeder) en Hercules.
De nova zal slechts enkele dagen zichtbaar zijn, met een verrekijker mogelijk een week. Daarna neemt de helderheid weer af en moeten we weer 80 jaar wachten op de volgende uitbarsting.

Mythologie Noorderkroon

De legende gaat over Ariadne, de dochter van koning Minos van Kreta. Zij hielp de held Theseus met behulp van een draad uit het labyrint, nadat hij de Minotaurus bedwongen had. Ze werden verliefd, maar de liefde hield niet lang stand. Theseus liet Ariadne achter op het eiland Naxos. De god Dionyos had medelijden met Ariadne en trouwde met haar. Op hun trouwdag schonk hij haar een waardevol diadeem, die hij na haar dood in de hemel plaatste. Daar straalt hij vandaag nog steeds als de Noorderkroon.

Vorm en positie

Het relatief kleine sterrenbeeld Noorderkroon bevindt zich tussen Hercules (links) en Boötes (rechts). De sterren van de Noorderkroon vormen een soort halve cirkel. De helderste ster binnen dit sterrenbeeld die normaal met het blote oog gezien kan worden, is de ster Gemma. Alleen deze hoofdster is helder, de andere sterren zijn slechts van de vierde klasse. Het is moeilijk om dit sterrenbeeld te vinden in de hemel, maar zoekt en gij zult vinden: hij is het zoeken zeker waard.
 
Rechte klimming: 15h 15m tot 16h 25m
Declinatie: +26 tot 40 graden

Bronnen: Sterkopen.nl, AD.nl, Nasa en Wikipedia

Corona Borealis